Eens waren er op en rond het Zuiderdiep in Groningen antiekwinkeltjes te vinden. Toen kwam er een tijd dat de een na de ander stopte; er was te weinig handel, er was geen opvolging, eettentjes schreeuwden om ruimte. Dit paartje van hout vond ik in een antiekwinkeltje dat opheffingsuitverkoop hield. 
Het Rôggefeest op Ameland is een dag vol straattheater en muziek. Prachtig weer, 12.000 bezoekers, een programma vol verrassingen en een stemming om te zoenen maakt van het eenentwintigste Rôggefeest van vrijdag 3 augustus een topper van het zomerseizoen op Ameland.
Secretaris IJme Brijker loopt, net als alle bestuursleden, in een blauw Rôggefeestpolo en hij heeft een oortje in. Brijker is om 13.30 uur, net na de openingsact van Bencha Theater, druk aan het regelen op Torenshoogte maar vindt nog even tijd om enthousiast Moockerhei aan te prijzen. Vijf mannen met accordeon, gitaar en trekzak. Het programma begint te draaien. “Daar moet je even kijken. Die trekzakspeler is over de tachtig!” De oude baas met zijn gehaakte kalotje speelt Franse volksdeunen en Nederlandse zeemansliederen op een Castagnari. Het is zijn lievelings instrument, vertelt hij later in een pauze. Hij heeft thuis nog twee trekzakken, waaronder een Hohner goudbrandje maar hij houdt het meest van het droge geluid van de Castagnari.
Vlak achter de Moockerhei op Torenshoogte speelt Diego Stirman een indrukwekkend poppenspel. Op muziek van de Dood en het Meisje brengt hij een mannetje tot leven vanuit een basketbalkorf. Het publiek stroomt toe en blijft ademloos zitten kijken naar de grote man met dat kleine mannetje dat werkt, speelt, verliefd wordt en sterft.
Vicesecretaris van Stichting ’t Roggefeest Jaap van Felius zit tevreden achter een kopje koffie in Hotel De Jong. Hij heeft even pauze. De dag loopt op rolletjes en hij ziet genietend publiek. Er zijn 10.000 polsbandjes verkocht, vertelt Van Felius, en de stichting heeft twee duizend polsbandjes weggeven aan onder meer de mensen die in het centrum van Nes wonen. De zorgen om hoog oplopende discussies over de toegangsprijs zijn vervlogen. Slechts een enkeling moppert vanwege de twee euro entree die voor de eerste keer in de geschiedenis van het straattheaterfeest wordt geheven. Het dorp is deze dag voor doorgaand verkeer en vrije voetgangers afgesloten. Wie alleen maar naar de C1000 wil en geen boodschap heeft aan het straattheater komt voor een poortje terecht dat alleen doorgang verschaft na betaling van twee euro. De meeste mensen komen niet voor de boodschappen maar voor het Rôggefeest en trekken vlot de beurs.
Het is druk in Nes en het is druk bij de toiletten van Hotel de Jong. “Ik organiseer alle artiesten,” zegt een geschminkte dame. Evelien Huiskamp is een van de fraai uitgedoste grote dames op stelten die haar lange benen tijdelijk heeft afgedaan om een plas te kunnen doen. “Wat hebt u gezien?” vraagt ze aan een mevrouw die ook in de rij staat. “Straks wel naar de parade komen kijken,” beveelt ze de Rogge parade aan, het muziekspektakel dat na het middagprogramma door de straten trekt. Na de parade doet Bencha Theater de slotact vol luchtacrobatiek. Huiskamp is er weer bij op haar stelten.
Terrasbezoekers van restaurant Rixt ontmoeten een legertje ganzen begeleid door een tamboer maître en een drummer. De ganzenparade loopt door de Torenstraat. Twee metershoge giraffen gaan de hoek om naar de Rixt van Doniaweg en robot Dr. Universe loopt door de Van Heeckerenstraat. Kleine en grote hoogtepunten wisselen elkaar af. Die ene rare man blijkt een acteur te zijn en een jongetje van tien doet de robot perfect na. Het publiek gaat mee in de acts.
De vrijwilligers Gerda Brijker, Co Edes en Louise van Felius die een Rôggefeest stand hebben ingericht in een bouwkeet in het centrum van Nes doen goeie zaken. Ze schrijven donateurs in en verkopen t-shirts en polsbandjes. Bezoekers die al in het dorp waren voordat de entreepoortjes waren bemand, komen spontaan alsnog een polsbandje kopen. Ze steunen het feest van harte. Gerda en Louise ontmoeten maar één bezoeker die niets van deze dag begrijpt. Deze man was op zoek naar de diepere betekenis van de drukte in Nes. “Wat is hier nu de logica van?” Van Felius weet niet of hij de logica nog heeft kunnen ontdekken.
14 en 15 juli 2006
Zydeco at Sea
Cajun en zydeco muziek op het strand van Ameland
Hollum – Het was het vierde Zydeco at Sea festival op het strand van Ameland. Zes cajun en zydeco bands uit Nederland, Duitsland en Engeland speelden op vrijdag- en zaterdagavond.
De Amelander Zydeco Beach Party, initiator van het festival, speelde op vrijdagsavonds als laatste van drie bands. Ze waren voorafgegaan door Allez Mama en de Creole Cats. Zaterdagmiddag is traditiegetrouw de middag van de jamsessie. De bands spelen in wisselende samenstelling en kregen assistentie van muzikanten uit het publiek. Zaterdag was de avond van Joe le Taxi uit Engeland, Cochon Blue uit Groningen en Elvis Fontenot & the Sugar Bees uit Engeland.
Zydeco at Sea had dit jaar voor het eerst niet een eigen tent. De bands speelden in strandpaviljoen The Sunset.
Zydeco at Sea speelt in een perfecte ambiance. De zonsondergangen van vrijdag en zaterdagavond waren van een zeldzame schoonheid die het plezier in muziek en dans vergrootte. Van voor zonsondergang tot diep in de nacht is het genieten van de muziek. Met de opzwepende klanken van de trekzak en het ritme van het wasbord spelen de bands de dansvloer vol.
Volgend jaar viert Zydeco at Sea het eerste lustrum.
Trekzak in Groesbeek
17e Trek er es Uut
Groesbeek - Het was een Hemelvaartweekend waarbij de regen met bakken uit de hemel viel, maar dat kon de 17e Trek er es Uut niet deren.
Van donderdag tot en met zaterdag speelden de deelnemers in diverse workshops. Voor zowel beginners, middenniveau als gevorderden was er veel te leren. Irina Sarolea, Greet Wuyts en Frans Tromp, Jan Budweis, Wim Claeys en de Deen Sonnich Lydom, de Engelse Katie Howson, de Ier Connor McCarthy, Kok de Koning, de Fransman Bruno le Tron en Bas van der Poll gaven in diverse genres trekharmonicalessen. Samenspel, akoestische instrumenten en dansworkshops naast de kinderspeelgroep maakten het Trek er es Uut weekend compleet.
Workshop Cajun accordeon
Een groep van 12 mensen stapt lokaal 36 binnen. Bas van der Poll geeft een workshop cajun accordeon. De cajun trekzak lijkt een vreemde eend in de bijt. Hij wordt French accordeon genoemd. Een Franse accordeon die trekzak is en helemaal niet uit Frankrijk komt, maar oorspronkelijk van Duitse makelij is. Het klinkt verwarrend, maar de cajun trekzak is een eenrijer die via Duitse immigranten in de States is terechtgekomen en door Franse harmonicaspelers is omarmd in de cajun cultuur als ‘hun’ instrument. Samen met de viool, gitaar en de triangel vormt het een cajun gezelschap. Bas van der Poll speelt trekzak in de Cajun Company en hij doet dat goed. Al jaren reist hij regelmatig af naar de Louisiana en bezoekt cajun spelers. Hij probeert hun spel te doorgronden en blijft French accordeon studeren.
De cajun heeft Franse volksdeunen vereenvoudigd, leren we van Bas van de Poll. De melodietjes zijn teruggebracht tot two steps en walsen. Het gebeurde aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw. De basis van het cajun spel zoals wij dat van Van der Poll leren ligt in de periode van 1920 tot 1935.
Wie gewend is aan een tweerijer en Franse volksmuziek speelt, moet voor cajun een andere houding aannemen. De trekzak staat op de rechterknie en helt iets naar voren. We gebruiken het duimleertje en de vingers van de rechterhand zijn gebogen. We slaan op de toetsen als hamertjes op een klokkenspel. Al deze elementen maken samen met de dubbelklanken en drieklanken, het ritme en de oude melodieën de cajun muziek.
Van der Poll ontleedt voor zijn leerlingen het muziekstuk en hij bouwt het daarna op tot een speelbare two step of wals. We leren over de basisklanken, de Homekeys, de duwende G en de trekkende BD, de combinatie van akkoorden en de voorslag. We luisteren samen naar ouwe rotten in het vak. Nonc Allie passeert de revue en ook Ambrose Thibodeaux. Bas laat een video zien waarin de coryfeeën op cajun gebied niet alleen te horen maar ook te zien zijn.
We zien spelers en vooral veel dansers. Cajun muziek is dansmuziek. ’s Avonds, bij een optreden van de Cajun Company wordt dat nogmaals bevestigd. De dansvloer is vanaf de eerste klanken gevuld.
We gaan na dit weekend naar huis met een hoofd vol klanken en de basisvaardigheid in de vingers. Thuis gaan we oefenen, luisteren naar cajun en weer oefenen. De ‘Valse de Bayou Chene’ en de ‘Two step à Nonc Allie’ klinken uit de cajun accordeon.
Op 2 april 2006 was de reünie van BWS examenklas 1971. Tijdens de reünie van deze examenklas klonk het Westzuidwest van Ameland uit mijn trekzak.
.JPG)
Een Hohner trekzak staat met koffer en al in het Sorgdragermuseum. Het is een draadje naar het verleden van één van de kinderen van één van de basisscholen op Ameland. Alle leerlingen van de groepen 6, 7 en 8 hebben binnen hun familie naar ‘Draadjes naar het verleden’ gezocht. Jos Beijaard kwam met de trekzak van opa Anne Beijaard aanzetten.
Beijaard was van 1966 tot 1994 speelman bij de Amelander volksdansgroep.
“In die tijd hebben ze in verschillende landen opgetreden”, zegt Jos over zijn grootvader. “Kijk maar naar de stickers op de koffer.”
Samen met het Fries historisch en letterkundig centrum Tresoar en de historische stichting De Ouwe Pôlle hebben de kinderen in de maanden februari en maart naar hun eigen draadjes naar het verleden gezocht. Ze hebben stambomen gemaakt en voorwerpen uit hun familie meegenomen naar school om er over te vertellen. Van deze voorwerpen is in het Sordragermuseum een tentoonstelling samengesteld. Draadjes aan het plafond leiden de bezoeker. Burgemeester Hans Lesterhuis opent de tentoonstelling door de draadjes met elkaar te verbinden.
Het is een ontroerende tentoonstelling geworden, waar knuffelkonijn van betovergrootmoeder staat uitgestald naast een potvistand. De Hohner staat er vlakbij.
Het project is gestart op initiatief van De Ouwe Pôlle. De historische stichting wil de kinderen bekend maken met de geschiedenis van Ameland. Door dit project hebben ze nadrukkelijker stilgestaan bij hun grootvader die kolenboer was, hun overgrootvader die ter walvisvaart ging. De kinderen weten nu wat klimschaatsen zijn, de ijzers waarmee opa Metz in de stroompalen klom. Ze kennen het verhaal van het arrenslee beeldje dat een boerderijbrand overleefde. De slee ging in de vlammen op. Het houten paardje stond op de schoorsteenmantel omdat het gerestaureerd moest worden en overleefde. Ze kennen nu ook het verhaal van speelman Beijaard, die met de volksdansgroep naar Denemarken en Zweden reisde. De getuigen zitten als stickers op de koffer. Het muziekboek ligt naast de trekzak in de vitrine. Het is bij “Hakke tone” opengeslagen.
Zoon Joop Beijaard, oom van Jos, speelt ook trekzak. Jos weet nog niet of hij het gaat leren.
.jpg)
Tijdens de Sfeermarkt in Hollum op 28 december 2005 speelden de mensen van de trekzakgroep Wad'n Trekkers in de walm van hete chocolademelk en de insprerende geur van glűhwein.
.JPG)
