Trekzak blijft Jeanet de Jong bezighouden
Jeanet de Jong uit Hollum is verslingerd aan de trekzak. Ze heeft altijd al dit instrument willen bespelen. Toen ze in Groningen niet ver van de muziekschool woonde kon ze de verleiding niet langer weerstaan. Ze ging op les en van het een kwam het ander. Jeanet ging beeldjes sparen van figuurtjes met de trekzak bespelen.
De Amelandse maakt een duidelijk onderscheid tussen trekzak en accordeon. ,,Beeldjes met een klavier laat ik staan’’, zegt ze resoluut. ,,Een accordeon is meer een piano voor je buik. Het volkse van de trekzak spreekt me aan.’’
Elke keer als Jeanet naar Amsterdam of Groningen gaat dan komt ze wel met een beeldje thuis. De vakanties leiden haar ook vaak naar landen waar de trekzak populair is en ook dan gaat er steevast een beeldje mee terug.
Jeanet is een kleine zes jaar geleden met verzamelen begonnen en ze heeft er nu bijna dertig. Ze zijn allemaal van verschillend materiaal gemaakt. Ze heeft poppetjes van hout, steen, glas, kunststof, metaal, gips en porselein. Welke ze als eerste heeft gekocht weet ze eigenlijk niet meer. Ongetwijfeld zal ze haar eerste aankoop hebben gedaan in de Martinistad. ,,Daar hebben ze tritsen aan antiek- en curiosawinkeltjes.’’
De beeldjes zijn haar allemaal even lief, ook die waarvan ze kon zien dat hij al beschadigd was toen ze hem kocht. ,,Ik hoefde er daarom maar anderhalve euro voor te betalen. Ik wikkelde hem in een jas. Thuis gekomen was ik het beeldje helemaal vergeten, ik pakte de jas en het beeldje viel op de grond. Ik heb hem gelijmd en nu staat hij tussen de verzameling.’’
Tussen alle ‘normale’ muzikantjes staan in de vitrine twee engeltjes met een trekzak. Echt verwonderlijk is dat niet, want bij kerstmis zie je altijd engelen met trompetten en trekzakken, weet Jeanet.
Jeanet heeft aardigheid aan het verzamelen, maar het is niet zo dat zij de beeldjes per se in haar bezit moet hebben. ,,Ik wil geen slaaf van mijn verzameling worden.’’
Ze mag graag rommelmarkten zoals in Eelde afsneupen, en daarbij heeft ze eigenlijk altijd wel succes. ,,Het zijn over het algemeen geen beeldjes waar veel belangstelling voor bestaat, ze blijven wel staan.’’
Jeanet heeft twee trekzakken: een traditionele en een cajun-trekzak. Cajun is de muziekstroming die de Fransen hebben meegebracht naar de moerasgebieden in de Verenigde Staten. Op Ameland was dit jaar de derde editie van een cajun- en zydecofestival en dat was genieten voor Jeanet. ,,Het is ongelooflijk hoeveel muziek die artiesten uit een rij van tien knoppen weten te halen’’, zegt ze vol bewondering.
De cajun is haar nieuwste ‘ontdekking’. Eerder was ze al gecharmeerd geraakt van de trage Bretonse manier van spelen, het krachtige en fanatieke van de Basken, en het lichtere werk van de Italianen. De Zwitserse variant vindt ze een te hoog ‘hoempapa’-gehalte hebben.
Jeanet heeft onlangs het boek gelezen over de reis van de trekzak vanuit Europa naar Louisiana. Ja, de trekzak blijft de Hollumse bezig houden.
Trekzak in Groesbeek
17e Trek er es Uut
Groesbeek - Het was een Hemelvaartweekend waarbij de regen met bakken uit de hemel viel, maar dat kon de 17e Trek er es Uut niet deren.
Van donderdag tot en met zaterdag speelden de deelnemers in diverse workshops. Voor zowel beginners, middenniveau als gevorderden was er veel te leren. Irina Sarolea, Greet Wuyts en Frans Tromp, Jan Budweis, Wim Claeys en de Deen Sonnich Lydom, de Engelse Katie Howson, de Ier Connor McCarthy, Kok de Koning, de Fransman Bruno le Tron en Bas van der Poll gaven in diverse genres trekharmonicalessen. Samenspel, akoestische instrumenten en dansworkshops naast de kinderspeelgroep maakten het Trek er es Uut weekend compleet.
Workshop Cajun accordeon
Een groep van 12 mensen stapt lokaal 36 binnen. Bas van der Poll geeft een workshop cajun accordeon. De cajun trekzak lijkt een vreemde eend in de bijt. Hij wordt French accordeon genoemd. Een Franse accordeon die trekzak is en helemaal niet uit Frankrijk komt, maar oorspronkelijk van Duitse makelij is. Het klinkt verwarrend, maar de cajun trekzak is een eenrijer die via Duitse immigranten in de States is terechtgekomen en door Franse harmonicaspelers is omarmd in de cajun cultuur als ‘hun’ instrument. Samen met de viool, gitaar en de triangel vormt het een cajun gezelschap. Bas van der Poll speelt trekzak in de Cajun Company en hij doet dat goed. Al jaren reist hij regelmatig af naar de Louisiana en bezoekt cajun spelers. Hij probeert hun spel te doorgronden en blijft French accordeon studeren.
De cajun heeft Franse volksdeunen vereenvoudigd, leren we van Bas van de Poll. De melodietjes zijn teruggebracht tot two steps en walsen. Het gebeurde aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw. De basis van het cajun spel zoals wij dat van Van der Poll leren ligt in de periode van 1920 tot 1935.
Wie gewend is aan een tweerijer en Franse volksmuziek speelt, moet voor cajun een andere houding aannemen. De trekzak staat op de rechterknie en helt iets naar voren. We gebruiken het duimleertje en de vingers van de rechterhand zijn gebogen. We slaan op de toetsen als hamertjes op een klokkenspel. Al deze elementen maken samen met de dubbelklanken en drieklanken, het ritme en de oude melodieën de cajun muziek.
Van der Poll ontleedt voor zijn leerlingen het muziekstuk en hij bouwt het daarna op tot een speelbare two step of wals. We leren over de basisklanken, de Homekeys, de duwende G en de trekkende BD, de combinatie van akkoorden en de voorslag. We luisteren samen naar ouwe rotten in het vak. Nonc Allie passeert de revue en ook Ambrose Thibodeaux. Bas laat een video zien waarin de coryfeeën op cajun gebied niet alleen te horen maar ook te zien zijn.
We zien spelers en vooral veel dansers. Cajun muziek is dansmuziek. ’s Avonds, bij een optreden van de Cajun Company wordt dat nogmaals bevestigd. De dansvloer is vanaf de eerste klanken gevuld.
We gaan na dit weekend naar huis met een hoofd vol klanken en de basisvaardigheid in de vingers. Thuis gaan we oefenen, luisteren naar cajun en weer oefenen. De ‘Valse de Bayou Chene’ en de ‘Two step à Nonc Allie’ klinken uit de cajun accordeon.
.JPG)
.JPG)
.jpg)
.JPG)
