Duivelsdag in De Zwaan met Icy Acres

Het was Duivelsdag in De Zwaan, op zaterdag 31 maart 2018. Het boek Duivelsdag op Groenland werd gepresenteerd in de herberg. Het Friese boek Duveldei op Grienlân van Ype Poortinga is ontsloten voor de Nederlandse lezers en liefhebbers van walvisvaardersverhalen door vertalers Janke Poortinga en Janneke van der Meulen. Het eerste exemplaar werd overhandigd aan Jeanet de Jong, die vanaf de eerste minuut enthousiast was en adviseerde over het project, Amelander is en Hollumer, èn familie van Hidde Dirsk Kat. Deze historische roman, die in 1967 in het Fries verscheen, komt hiermee voor het eerst in het Nederlands uit. In 1777 besluit de hoofdpersoon van Duivelsdag op Groenland als ‘snijdokter’ en barbier aan te monsteren op de walvisvaarder De juffrouw Clara, het schip met commandeur Hidde Dirks Kat. Hij maakt zo voor het eerst de spannende robben- en walvisjacht mee. In de buurt van Groenland loopt het schip echter vast in het ijs en vergaat tijdens een verschrikkelijke storm. Een klein deel van de bemanning weet na een barre tocht van enkele dagen de ijzige kust te bereiken, waar Eskimo's hun gastvrij onderdak bieden. De verteller schetst met rake observaties en komische dialogen de verhouding tussen de 'primitieve' gastheren en 'moderne' bezoekers, daarbij beïnvloed door de Romantische filosofen uit zijn tijd. Deze historische roman is gebaseerd op het dagboek dat Amelander Hidde Kat bijhield tijdens deze reis. Ype Poortinga (1910-1985) heeft o.a. gedichten, toneelstukken, drie historische romans en zeven bundels met volksverhalen gepubliceerd. Zijn literaire werk wordt nog steeds geprezen om de psychologische karateriseringen, de sfeervolle beschrijvingen en het grote inlevingsvermogen in historische omstandigheden. Voor zijn roman Elbrich kreeg Poortinga in 1950 de Gysbert Japicxpriis. Elbrich en Duveldei op Grienlân werden in 1978 en 1981 uitgebracht in de reeks Friese boeken van blijvende waarde. Vertaalster Janke Poortinga is de vijfde van zijn zes kinderen. Duivelsdag op Groenland van Ype Poortinga is verkrijgbaar bij de boekhandel en bij Uitgeverij Bornmeer. Het kost € 19,50. Duivelsdag op Groenland werd in het Nederlands in 2018 uitgegven vanwege het Hidde Dirks Kat-jaar, en is een van de activiteiten die plaatsvinden onder de paraplu van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa. Uitgeverij Bornmeer, Hellingbaas 1, Gorredijk | 0513 490 319 - info@bornmeer.nl - www.bornmeer.nl Op de trekzak: Icy Acres, walvisvaarders nemen afscheid van Groenland en de wateren waar walvissen zwemmen. Ze zijn moe en gaan naar huis. Beluister hier een prachtige uitvoering van Icy Acres.

Meer over Ameland en de Wadden > abonneer op Ameland Vandaag > kost geen cent, wel leuk

Verre, verre achternicht van walvisvaarder Kat

Ut Skoalhuus van De Griffel

Over scrimshaw

Vol zaaltje

Icy acres

Tijdens het openingsweekend van LF2018 en HDK2018 mocht ik een verhaal vertellen over mijn link met walvisvaarder Kat. Ik ben dus een verre achternicht van Kat en hoe die familieband precies in elkaar zit en waar het Kattenbloed en De Jongenbloed samenkomt in gemeenschappelijke ouder/ voorouders, dat kwam in het verhaal in De Griffel in Hollum naar voren. Hoe die vertelsessie eruit zag is, zie je in de bijbehorende foto's. De trekharmonica speelde een kleine rol bij het afscheidslied Fare ye well, ye icy acres.

In 2018 is Ameland het Eiland van Hidde Dirks Kat. Kat was walvisvaarder en een commandeur uit Hollum. Hij maakte in 1777 een schipbreuk mee voor de kust van Groenland en verloor veel mannen. De overlevenden werden gered door Eskimo's en daar verbleven Kat en zijn mannen bijna een jaar. In 1778 kon hij naar Ameland terugkeren. Na die barre periode stapte Kat over op de handelsvaart.
Hidde Dirks Kat is mijn verre oudoom, ofwel, ik ben een verre achternicht van de commandeur.

Over die familierelatie en over diverse onderwerpen de walvisvaart en walvissen betreffende ging mijn verhaal op 26 januari 2018, bij de opening van HDK2018, tevens het openingsweekend van LF2018, Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa.

In 2018 staan op Ameland diverse evenementen op het programma onder de paraplu van Eiland van Hidde Dirks Kat.
Hou hier de agenda in de gaten.

Hidde Dirks Kat en de trekharmonica - Icy Acres

Op 26 januari 2018 opent Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 met 2018Verhalen. Ameland draagt daar 12 verhalen aan bij, die allemaal in het teken staan van walvisvaarder Hidde Dirks Kat uit Hollum op Ameland. Ik vertel ook een verhaal, over mijn link(en) met Kat. Een van die linken gaat over de trekharmonica, het instrument dat ik zo graag bespeel. In mijn muziekcollectie heb ik namelijk het nummer Icy Acres, over afscheid van walvisvaarders van Groenland. Een prachtig nummer, daar op het filmpje formidabel gezongen wordt door een vrouw en een clubje mannen. Zingen is nog een dingetje, maar ik kan het wel spelen op mijn trekharmonica.
Vrijdag 26 januari, 19:00 uur en nog een keer om 20:30 uur in De Griffel, Burenlaan in Hollum op Ameland.

Fare thee well, ye icy acres
Fare thee well, ye whaling grounds
Fare thee well, ye banks of Greenland
Weary whalers homeward bound

Homeward breezes round the blossom
Where the oak and the apples grow
God forgot the green in Greenland
He made the flowers from ice and snow

{Chorus}

Home where grasses lace the willow
By the rivers running free
Where the waters gently flowing
Turn towards the open sea

{Chorus}

Six long months we've been a-hunting
Through a hell of frozen flame
Now our hearts, like sails, are billowing
As we turn for home again